1 Mart 2014

Marteniza/Martenitsa


Martenitsa 1 Mart'tan başlayarak martın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür. Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta(Marta Nine) günleri başlar. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan’a has bir gelenektir. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına “martenitsa” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar. Bu bayram Bulgarcada "Çestita Baba Marta!" şeklinde kutlanır. Baba Marta - Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılırlar. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulur. İlk martenitsalar, başka takı ve detaylar kullanmadan, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırmış ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırmış. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırmış, bu da hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırmış. Otantik bir sanat niteliğinde olan halkın güzellik ve estetik duygusu daha geç dönemlerde martenitsalarda da kendini gösterir. Önceleri kırmızı-beyaz yünden yapılan martenitsalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilir. Martenitsaların gelmiş geçmiş tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise; "Pijo ve Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır. Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü simgeler.

*** 
Hadi bakalim hayatim da ilk Martenitsa'mi yaptim. Tüm dileklerimiz kabul olsun.

Marteniza (f., bulg. мартеница, vom bulgarischen Namen für den Monat März: март) ist ein kleiner rot-weißer Schmuck, der im März jedes Jahres nach einem alten Brauch getragen wird. Dieser bulgarische Brauch stammt aus der Zeit vor dem 9. Jahrhundert n. Chr. Als einer der beliebtesten bulgarischen Bräuche und über Jahrhunderte gepflegt, ist das gegenseitige Beschenken mit Martenizi (мартеници, Pluralform) am 1. März und in der darauf folgenden Woche. Es handelt sich um kleine rot-weiße Anhänger, Quasten, Püppchen oder schlichte Armbänder aus Stoff, Wolle oder Baumwollfäden, die in Bulgarien Anfang März von allen getragen werden. Sie werden ebenfalls gern im ganzen Freundeskreis per Briefchen oder Postkarten verschickt.
Die Marteniza ist im Wesentlichen ein Talisman für Gesundheit und ein langes Leben, was jeweils die Farben symbolisieren: rot für rote Wangen bzw. weiß für weißes Haar und hohes Alter. Man trägt sie auf der linken Seite (dort, wo das Herz ist) oder als Armband auf dem linken Arm. Die rot-weißen Glücksbringer trägt man so lange, bis man ein erstes Frühlingszeichen – einen Storch, eine Schwalbe oder einen blühenden Baum – sieht. Dann (spätestens zum 1. April) hängt man sie auf einen Baum oder legt sie unter einen Stein und wünscht sich etwas Schönes.
Eine ähnliche Tradition gibt es zum 1. März auch in Rumänien und Moldawien. Dort wird sie Mărţişor genannt.
Quelle: wikipedia


14 yorum:

  1. yeni birşey daha öğrenmiş oldum; denemek lazım:))

    YanıtlaSil
  2. Umarım tüm dileklerin gerçekleşir :) Biz marteniçkayı leylek görünce ağaca bağlıyoruz :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tesekkür ederim Züleyha. Evet öylemis. Bende öyle yapacagim insallah.

      Sil
  3. İlk defa senden duydum ve öğrendim. Ben de yapsam mı acaba :D her gün takılmak zorunda mı? Batıl bir şey ama hoş bir şey yine de.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Özlemcigim ilk bahar belirtilerini, yani bir leylek, bir yesermis agac gördügünde cikarip agaca baglayacakmissin. Fakat en gec bir Nisan'a kadar tasiyabilirsin. Yoksa bir tasin altina koysan da oluyormus.

      Sil
  4. aaa evet ben bunu biliyorum. Bilgi için saol :)

    YanıtlaSil
  5. Hadi bakalım tüm dileklerin gerçek olur umarım
    :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Insallah canim benim. Iki dilegim var. Cok az :)

      Sil
  6. Bulgaristanda cok fazla bros secenekleri de vardir sevgili ahu evde minnaklari var.cok hosuma gitti bunu gormek.bol sanss ve saglik getirmesi dilegiyle esyalara atfettigimiz anlam neyse onun gerceklesmesi dilegiyle.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ah ne güzel. Cok güzel bir etkinlik bence. Batil olsa bile. Ben beyaz ve kirmizi renkli ipleri zaten cok sevdigim icin hemen koluma taktim. Sevgiler sana dominotasi

      Sil
  7. Dileklerin kabul olsun canım. Geç kaldım ama şimdi yapsam olur mu acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Niet önemli canim. Istedigin zaman yap bence.

      Sil